Eerste resultaten met zonnepanelen boven peren hoopgevend
In het Vlaamse Bierbeek startte in 2020 een eerste agrivoltaics-project waar zonnepanelen boven een perenboomgaard werden geplaatst. De eerste hoopgevende resultaten zijn reden om nu bij Pcfruit in Sint-Truiden een vergelijkbaar groter project te starten.
Hete nieuwe proefperceel in Sint-Truiden zal veel groter zijn en meer mogelijkheden bieden. Dany Bylemans van pcfruit laat in een bericht van Vilt.be weten dat tot op heden in het Vlaamse agrivoltaics-onderzoek enkel vergelijkingen maakt tussen een perceel met zonnepanelen en een perceel zonder. In Sint-Truiden zullen veel meer verschillende variaties van zonnepanelen worden onderzocht. In april moet de bouw van het zonnepanelendak boven de perenboomgaard van pcfruit afgerond zijn.
Nieuwe testlocatie veel uitgebreider
Zo wordt in Sint-Truiden straks gekeken of de richting van de installatie en de transparantie van de zonnepanelen een effect hebben op de schaduwwerking en vermindering van de productie. Daarnaast zal het nieuwe project ook onderzoeken in welke mate boomgaarden onder zonnepanelen minder gewasbeschermingsmiddelen nodig hebben. Verwacht wordt dat fruitbomen minder lang nat blijven en daardoor minder last van schimmelinfecties hebben. Aandachtspunt is ook de watergift van de teelt door te onderzoeken hoe het opgevangen water van de panelen hert meest doelmatig ingezet kan worden. In het onderzoek wordt onder de paraplu van een VLAIO-project samengewerkt met KU Leuven en de Boerenbond.
Resultaten in Bierbeek veelbelovend
Agrivoltaics staat voor een combinatie van agricultuur en fotovoltaïsche cellen. In de fruitteelt gaat het daarbij om zonnepanelen boven de fruitbomen. Bij fruitbedrijf Van der Velpen in Bierbeek hebben ze de constructie van hagelnetten gebruikt om zonnepanelen op te plaatsen. Het gaat om semitransparante zonnepanelen. De zonnecellen in de panelen liggen wat verder uit elkaar, zodat de panelen ook nog licht doorlaten. In dit geval zijn het ook nog bifacial zonnepanelen: tweezijdige panelen die langs beide kanten licht opvangen, dus zowel het rechtstreekse zonlicht als de reflectie van dat licht op de grond.
Foto: KU Leuven – Departement Biosystemen – Thomas Reher
Meer voordelen dan alleen stroom
Fruitteler Jan Van der Velpen ziet niet alleen de stroomopbrengst als voordeel, maar het heeft volgens hem ook landbouwkundige voordelen. De zonnepanelen beschermen de gewassen tegen hagel en nachtvorst. Het zorgt in het voorjaar voor een gunstig microklimaat met hogere nachttemperaturen. En bij hittegolven in de zomer zorgen ze voor schaduw, waardoor het onder de panelen een graad of twee koeler is.
Minder kilo’s maar met dezelfde vruchtkwaliteit
Volgens een bericht op de site van KU-Leuven in februari 2024 had de perenaanplant in Bierbeek onder de zonnepanelen gemiddeld 15 procent minder opbrengst in kilo’s. Dat zien de onderzoekers als een meevaller, want de lichtreductie bedraagt 25 procent. Ook zien ze geen grote kwaliteitsverliezen. Alhoewel ze in de perenboomgaard met agrivoltaics wel 10 tot 12 procent meer flessenperen zagen. Maar op het vlak van smaak, hardheid, kleur en suikergehalte zien onderzoekers geen verschil tussen de peren onder de zonnepanelen en de gewone aanplant.
Een onderzoeksartikel in het laatste nummer van vakblad Fruit met de onderzoeksresultaten van 2022 t/m 2024 onderschrijft dat de zonnepanelen in Bierbeek slechts een beperkt effect hadden op de vruchtkwaliteit van de peren. Ook de afrijping verloopt op vrijwel identieke wijze. Wel ligt het aantal vruchten in 2024 20 procent lager en in de eerdere jaren tussen de 12 en 20 procent lager. In een nat jaar zoals 2024 wordt ook het opvangen van het regenwater van het dak als voordeel gezien waardoor je als teler gemakkelijker wateroverlast in te natte perioden kunt voorkomen.
Financieel nog lastig
Hoe de opbrengst aan elektriciteit met agrivoltaics zich vertaalt in centen, is volgens de onderzoekers van KU Leuven lastig. Het is bedrijfseconomisch nog een moeilijk verhaal. Momenteel is de opgewekte stroom vooral economisch interessant bij eigen gebruik. De schoen wringt bij de vergunningen op gemeentelijk vlak om landbouwers stroom te laten leveren op het elektriciteitsnet. Dit wordt beaamd door Tom Schaeken, consulent energie en klimaat bij Boerenbond. Vergunningsverlening is nog een groot probleem om als landbouwer aan de slag te gaan met agrivoltaics. Vlaanderen is net als Nederland nog aan het uitzoeken hoe dit nieuw gegeven geïntegreerd kan worden in de wet en de vergunningsverlening.
Tom Mertens, teler van rode bessen, uit Minderhout heeft ook al enige jaren zonnepanelen met vergunning boven zijn bessen staan. Hij is volgens Vilt.be daarbij de eerste landbouwer die de dubbele functie van gewasoverkapping en stroom leveren commercieel uitprobeert.
In de nieuwe onderzoeksaanplant bij Pcfruit in Sint-Truiden zal niet alleen naar de teelttechnische aspecten gekeken worden, maar ook naar de financiële meerwaarde van de zonnepanelen en de haalbaarheid van een rendabel landbouw-businessmodel
Meest gelezen
